Για την σημερινή κατάσταση πραγμάτων στο συνδικάτο και την εύθραυστη φύση της ελπίδας. Του Τριαντάφυλλου Τρανού

Στην ταινία του 1982 του Βιμ Βέντερς «Κατάσταση πραγμάτων» ανάμεσα στα άλλα,ευφυή και ζοφερά ταυτοχρόνως, που λέγονται εκεί  υπάρχει και ένα σχόλιο για τον κινηματογράφο :«η  ζωή είναι έγχρωμη, αλλά το ασπρόμαυρο είναι πιο ρεαλιστικό». Αυτή η αρχή ισχύει πλήρως για όλες  τις νεωτερικές τέχνες  αλλά έχει αμφισβητήσιμη εφαρμογή στο  σύγχρονο πεδίο των κοινωνικών διεκδικήσεων.

Μια σύντομη κριτική ματιά στην ιστορία του συνδικαλιστικού  κινήματος στον τόπο μας δεν είναι απλώς νοσταλγική βουτιά στο παρελθόν, αλλά εργαλείο για τις μάχες του μέλλοντος ιδιαίτερα σε μια εποχή κατά την οποία η μοναδική  ελπίδα που εγγράφεται  στον ερημότοπο της συλλογικής συνείδησης είναι η σταθεροποίηση της εύθραυστης φύσης της κοινωνικής και εκλογικής αποδοχής του ΣΥΡΙΖΑ και  η περαιτέρω   επέκτασή της . Μόνο αυτή φαίνεται ικανή να αποτρέψει την οριστική καταστροφή  κατακτήσεων δεκαετιών. Ενδεχόμενη  ανατροπή της αριστερής κυβέρνησης από τους κύκλους της ανωμαλίας με την συνενοχή η και την συμμετοχή μας σε αυτήν περίπου  ως  ιδανικών αυτοχείρων,  θα γυρίσει οριστικά το «κοινωνικό ρολόι» στο 1914, όταν με αίμα στην κυριολεξία  κατοχυρώθηκε στην Ελλάδα για πρώτη φορά  το δικαίωμα του «συνεταιρίζεσθαι» και εξουσιοδοτήθηκαν τα σωματεία να συνάπτουν συλλογικές συμβάσεις.

Τον Δεκέμβριο του 1925 η δικτατορική κυβέρνηση του Πάγκαλου προχωρά στην άρση της μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων, η οποία είχε κατοχυρωθεί με το Σύνταγμα του 1911. Ανάμεσα στους απολυμένους ήταν ο Δ. Γληνός, ο Κ. Βάρναλης κ.α. Στις 29 Δεκεμβρίου 1927 πραγματοποιείται η πρώτη απεργιακή κινητοποίηση των δημοσίων υπαλλήλων με την προκήρυξη δίωρης στάσης εργασίας. Ως αποτέλεσμα της συνδικαλιστικής δράσης των δημοσίων υπαλλήλων η κυβέρνηση ψηφίζει τον Νόμο 3453/12-3-1928 «περί απεργούντων Δημοσίων Υπαλλήλων» και εξαπολύει κύμα διώξεων κατά των συνδικαλιστικών στελεχών. Εκείνη την περίοδο μετατίθεται με δυσμενή μετάθεση και ο γενικός γραμματέας της Ένωσης των Δημοσίων Υπαλλήλων Αθήνας και υπάλληλος του Υπουργείου Εσωτερικών, ποιητής Κ. Καρυωτάκης στην Πρέβεζα.

Αφορμή νέων διώξεων για όλο το συνδικαλιστικό κίνημα και την Αριστερά αποτέλεσε για την κυβέρνηση Βενιζέλου ο Νόμος 4429/24-7-1929 «περί μέτρων ασφαλείας του κοινωνικού καθεστώτος και προστασίας των ελευθεριών των πολιτών», γνωστός και ως «Ιδιώνυμο», ο οποίος προέβλεπε τη διάλυση εργατικών σωματείων, όταν, κατά τη γνώμη των κρατούντων, αυτά ξέφευγαν από τους σκοπούς τους και επηρεάζονταν από τις «σοσιαλιστικές ιδέες». Με αυτή τη δικαιολογία δεκάδες σωματείων, εργατικών κέντρων και ομοσπονδιών διαλύθηκαν, ενώ πολλοί συνδικαλιστές και εργάτες φυλακίστηκαν και εξορίστηκαν.

Την 1 Απρίλη 1935 δημοσιεύεται συντακτική πράξη «περί αναστολής μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων». Μετά από λίγες ημέρες διαλύονται όλα τα σωματεία , σφραγίζονται τα γραφεία τους και κατάσχεται η περιουσία τους. Με την άρση της μονιμότητας, μόνο στους εκπαιδευτικούς απολύονται 520 δάσκαλοι, 50 επιθεωρητές, 90 καθηγητές και γίνονται 6.000 δυσμενείς μεταθέσεις. Με το μεσαιωνικό μέτρο των εκτοπίσεων εξορίζονται όλα τα μέλη των σωματείων.

Μας θυμίζουν τίποτα όλα αυτά; Οι αναλογίες με την πρόσφατη λαίλαπα  είναι παραπάνω από προφανείς. Η ανακούφιση των ανθρώπων μετά τις εκλογές είναι πραγματική και εκδηλώνεται ανάλογα.

Διανύοντας τη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα, έννοιες όπως συνδικάτα, συνδικαλισμός, εργατικό κίνημα, ταξική πάλη  που δεν  είναι πια καινούργιες,  επανανοηματοδοτούνται μέσα σε συνθήκες άγριας επίθεσης στο εισόδημα, στα δικαιώματα, στους όρους ύπαρξης των εργαζομένων.

Η διεθνοποίηση της οικονομίας, που περιορίζει αντικειμενικά  τη δύναμη παρέμβασης του παραδοσιακού συνδικαλιστικού κινήματος, η υποχώρηση των συλλογικών οραμάτων ο άγριος επιθετικός ατομισμός και η άνοδος των νεοφιλελεύθερων αξιών δυσχεραίνουν την προσέλκυση νέων μελών, ειδικά από τη λεγόμενη «νέα βάρδια» της εργασίας: πληροφορική, τηλεπικοινωνίες, ευέλικτοι, επισφαλείς, ενοικιαζόμενοι, συμβασιούχοι, μετανάστες, γυναίκες, νέοι ακόμη και παιδιά. Σχεδόν ανύπαρκτος είναι ο συνδικαλισμός στον ιδιωτικό τομέα στις ηλικίες κάτω των 29 ετών, ενώ στις στατιστικές των συνδικάτων δεν καταγράφονται καν οι νέοι μισθωτοί, ούτε υπάρχουν προγράμματα προσέλκυσης νέων μελών.

Η ένταση των αντιπαραθέσεων όμως  στο εσωτερικό των συνδικάτων, ο οργανωτικός κατακερματισμός και η διαιώνιση των δυσλειτουργιών, όπως  και η οικονομική εξάρτηση από το κράτος, η έντονη παραταξιοποίηση, η αμφισβήτηση της αυτονομίας τους και η εισαγωγή «συναινετικών» στοιχείων από τα πλάγια  μειώνουν την αποτελεσματικότητα της δράσης των συνδικάτων, υποσκάπτουν την απήχησή τους, τα κάνουν λιγότερο αξιόπιστα στα μάτια των εργαζομένων.

Η σημερινή κρίση των συνδικάτων δεν σημαίνει όμως ότι ο συνδικαλισμός είναι ξεπερασμένος και πρέπει να καταργηθεί. Όπως και η οικονομική κρίση δεν ξεπερνιέται -αλλά παροξύνεται -  με την κατάργηση των στοιχειωδών εργατικών δικαιωμάτων  - όσο κι αν προσπαθούν να μας πείσουν ότι ο κόσμος της εργασίας πρέπει να πληρώσει ξανά το λογαριασμό η ύπαρξη των συνδικάτων είναι αναγκαία όσο ποτέ άλλοτε. Ο συνδικαλισμός είναι επίκαιρος όσο ποτέ. Το γεγονός ότι δημιουργούνται έστω και με αργό ρυθμό νέα  σωματεία από το χώρο της επισφάλειας και πρωτοβάθμια σωματεία βάσης, είναι επίσης ελπιδοφόρο.

Όμως ως  όχημα αποικισμού   του νοσηρά παλαιού εντός του δειλά  αισιόδοξου καινούργιου, εισήλθε κατά τη διάρκεια της (3-3-15) συνεδρίασης της ΟΛΜΕ το θέμα της εκτίμησης της συνάντησης της  26-2-15 με το Υπουργείο. Μετά το μπαράζ των παραταξιακών ανακοινώσεων που είχε προηγηθεί με τις διαφορετικές εκτιμήσεις, υπήρξε συμφωνία των 7 που θα γίνουν κατά την εκτίμηση μου σύντομα 8  (ΔΑΚΕ-ΠΑΜΕ-Παρεμβάσεις) ώστε  να εκδοθεί δελτίο τύπου που θα καταγγέλλει τους πάντες και τα πάντα.Και αυτό παρά το γεγονός ότι υπήρξαν όντως θετικές δεσμεύσεις της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου  σε θέματα όπως η εξαγγελία για την επαναφορά τομέων και ειδικοτήτων της ΤΕΕ και των εκπαιδευτικών που τέθηκαν σε διαθεσιμότητα, το πάγωμα των διαδικασιών αξιολόγησης, η κατάργηση της τράπεζας θεμάτων και του σκληρού εξεταστικού του Λυκείου για τα τρία δηλαδή από τα κορυφαία αιτήματα αγώνων του κλάδου μας την προηγούμενη περίοδο.

Το δελτίο τύπου που θα έμοιαζε περισσότερο με πολεμικό ανακοινωθέν, μεθοδεύτηκε να έχει σαν βάση την ανακοίνωση του ΠΑΜΕ το οποίο λειτουργεί ως «οδηγόν πυροβόλον» της νέας  «εγκάρδιας συνεννόησης»  στο ΔΣ της ΟΛΜΕ και η οποία  ταυτίζει με ανατριχιαστικά νεοσταλινικό τρόπο την νέα πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας με τον Χρυσοχοίδη.

Προϋπόθεση της σύμπραξης αυτής της παρέας, ήταν  στο κοινό τους  δελτίο τύπου να περιλαμβάνεται σκληρή  κριτική στον Πρόεδρο της ΟΛΜΕ  για τις δηλώσεις του μετά τη συνάντηση γιατί δεν απηχούσαν, σύμφωνα με αυτούς, τις εκτιμήσεις της πλειοψηφίας του ΔΣ που θα ακολουθούσε.

Αυτό δεν έγινε αποδεκτό από τα μέλη των ΣΥΝΕΚ και με δήλωση του Θέμη  Κοτσιφάκη τέθηκε η παραίτησή του στη διάθεση του Συμβουλίου και ζητήθηκε διακοπή της συνεδρίασης ώστε να τοποθετηθούν οι παρατάξεις μέχρι την Πέμπτη (5-3-15), που θα συνεδριάσει ξανά το ΔΣ, πάνω στο  αν θα συνεχίσει να  μπαίνει θέμα εμπιστοσύνης στο πρόσωπό του.

Το δελτίο τύπου κατά την πάγια συκοφαντική, ιδιοτελή  πρακτική  ορισμένων είχε στόχο να αναφερθεί μερικώς  στα όσα συνέβησαν και κυρίως στα όσα δεν συνέβησαν ποτέ.

Ακριβώς ότι συνέβη κάποτε επί επιστράτευσης- αλήθεια τα θυμάται κανείς;- στη κρίσιμη  Γ.Σ. των προέδρων των ΕΛΜΕ της χώρας στο ΤΙΤΑΝΙΑ  επαναλαμβάνονται ξανά  ώστε να    εκμεταλλευτούν πολιτικά την συνδικαλιστική ένταση  ΑΝΤΑΡΣΥΑ, ΚΚΕ, ΝΔ και ΠΑΣΟΚ για να εξαπολύσουν  ολομέτωπη επίθεση στον «εχθρό του λαού» ΣΥΡΙΖΑ και στην κυβέρνηση της Αριστεράς. Ετοιμάζονται ξανά, ορισμένοι, για χτυπήματα κάτω από την μέση, όπως  έκαναν και τότε «το βράδυ των Εφιαλτών», κατά τον προσφιλή συκοφαντικό χαρακτηρισμό τους τον οποίο δεν θα διστάσουν οσονούπω να επαναφέρουν στην επικαιρότητα.

Πρέπει να θυμίσουμε όμως ξανά, ιδιαίτερα  στους όψιμα μαχητικούς συνδικαλιστές-ιεροδιάκονους  του ΠΑΜΕ πως οι ίδιοι ήταν  και τότε   που καμάρωναν  πρώτοι για τις προκλητικές δημόσιες δηλώσεις «επιφανών» στελεχών του ΚΚΕ  στα ΜΜΕ, τα οποία δεν κρύβαν  την αγαλλίασή τους για το άδοξο τέλος ενός αγώνα που... δεν έγινε!

Τα μέλη αυτής της χωρίς αρχές παρέας επιδιώκουν ξανά να δραπετεύσουμε, κοντράροντας την κυβέρνηση της αριστεράς, στο άλλο, «παράλληλο σύμπαν», όπου ζουν ευτυχείς αυτοί για τους οποίους η απεργία δεν έχει αιματηρές συνέπειες, όπου η συκοφαντία, η μικρότητα και η ιδιοτέλεια αποτελούν παντοτινές συνδικαλιστικές αρετές;

Πρόβλημα πολιτικής επιβίωσης και πολιτικής ταυτότητας σήμερα ασφαλώς έχουν πολλοί, ιδιαίτερα η αλλοπρόσαλλη ηγεσία των «Αγωνιστικών Παρεμβάσεων - Συσπειρώσεων - Κινήσεων» ή, εν πάση περιπτώσει, εκείνο το απόκοσμο και αλλόκοτο  κομμάτι τους που σήμερα δείχνει  να γλιστρά σε μια κατηφόρα δίχως σταματημό απέναντι  στα στελέχη αυτού του συνδικαλιστικού χώρου, που η πολιτική του αντιστοίχιση βρίσκεται, χωρίς να ταυτίζεται ή να περιορίζεται, στον ΣΥΡΙΖΑ.  Να τους θυμίσουμε ξανά πως "μόνο η αλήθεια είναι επαναστατική" και το ψέμα δεν είναι καθόλου «το αλάτι της αλήθειας» -όπως φαίνεται να πρεσβεύουν ξανά και ξανά ορισμένοι σταλινοθρεμμένοι.

 Να θυμίσουμε όμως και  στους αμνήμονες του δικού μας χώρου  πως  εμείς με τη συλλογική μας σκέψη και πράξη για πολλά χρόνια, αλλά κυρίως με την ανιδιοτελή στάση και την δουλειά  των συντρόφων μας στην ΟΛΜΕ και στο ΚΕΜΕΤΕ  σηκώσαμε, πολύ συχνά μόνοι μας, το βάρος μιας παραλυτικής κατάστασης μέσα  στο συνδικάτο.

Επιτέλους στην  δημόσια πολιτική συνείδηση, στη συνείδηση των συναδέλφων μας, αλλά και στη συνείδηση των ρημαγμένων από τα εξοντωτικά «Μνημόνια» πολιτών αυτού του τόπου εμφανίστηκε η ελπίδα. Κουνάει τρόπον τινά – αν μου επιτρέπεται το λυρικό ξέσπασμα- η εύθραυστη πολύχρωμη ελπίδα τα φτερά της σαν την πεταλούδα της θεωρίας του χάους που την εκτοξεύσαμε  εμείς «σαν φωτοβολίδα» στον ουρανό με τον σκληρό μας αγώνα.

 Η ελπίδα πως τα πράγματα έστω και δειλά επιτέλους αλλάζουν μορφή δεν κινείται ασφαλώς ακόμη  με την ταχύτητα και την ένταση  που θέλουμε! Αυτή όμως είναι η  μοναδική δυνατότητα! Αυτήν καθώς  και την πίστη  στους συντρόφους μας  και την εμπιστοσύνη στις δυνάμεις μας πρέπει να υπερασπίσουμε ανυποχώρητα στα σχολεία, στο δημόσιο χώρο, στις ΓΣ και στο επόμενο συνέδριο του κλάδου. Η πολιτική και η συνδικαλιστική ιδιοτέλεια είναι ένας μαυρόασπρος εφιάλτης από τον οποίο πρέπει επιτέλους να ξυπνήσουμε.